Een vingertopletsel is een letsel op het niveau van het eindkootje. Dit kan gaan om een snijwonde, maar ook een letsel ten gevolge van een plettrauma. Op het laatste vingerkootje ligt het nagelbed met daar overheen de nagel. Zowel cosmetisch als functioneel is dit een belangrijk onderdeel van de vinger. De nagel en het nagelbed zijn heel vaak betrokken bij letsels aan de vingertop. Soms is zelfs een deel van de vingertop geamputeerd. Ook de nagelwal (de huid rond de nagel), het bot en de strekpees van de vinger kunnen beschadigd zijn. Het is belangrijk om dit goed te beoordelen om problemen na genezing te voorkomen.
De klachten variëren afhankelijk van het traumamechanisme en de opgelopen letsels: pijn, zwelling, kloppend gevoel, subunguaal hematoom (bloeduitstorting onder de nagel), luxatie van de nagel of gescheurde nagel, snijwonde, weefselverlies, nagelbedletsel.
Een radiografie is nodig om een breuk aan het eindkootje te beoordelen. Ook bij weefselverlies is het belangrijk om radiografisch te kunnen bepalen hoeveel botverlies er juist is. Wanneer het subunguaal hematoom meer dan de helft van de nagel omvat, moet men steeds nagaan of er geen onderliggend letsel van het nagelbed aanwezig is. Beschadiging van het nagelbed zal de uitgroei van de nagel verstoren.
Er zijn zeer veel verschillende behandelingsmogelijkheden en de behandeling is afhankelijk van de verschillende factoren. Behandelingen kunnen bestaan uit het laten opgroeien van de vinger, simpele hechting, hechting van het nagelbed, of een nagelbedtransplantatie. Om een defect goed te laten genezen moet het gesloten kunnen worden zonder al te veel spanning. Wanneer er onvoldoende huid aanwezig is om het defect te kunnen sluiten kan men huid nemen van een andere plaats. Dit kan een huidgreffe zijn maar men kan ook de huid verschuiven. Indien het defect te groot is, is het soms beter om de vinger in te korten. Wanneer een groot deel van de vinger volledig geamputeerd is en wanneer de bloedvaten, zenuwen, pezen en het bot het toelaten, kan geprobeerd worden om de vinger er weer aan te zetten door middel van microchirurgie. Het is dan ook heel belangrijk dat het geamputeerde deel op de juist manier ingepakt wordt tijdens het vervoer naar het ziekenhuis. Hiervoor moet de vinger in een proper compres gelegd worden. Dit moet in een afgesloten (waterdicht) plastic zakje gestoken worden. Dit afgesloten zakje legt men dan in een bakje met water en ijsblokjes. Zo wordt de vinger op een temperatuur van ongeveer 4 à 6 graden bewaard, waardoor de vinger veel langer geschikt is om, indien mogelijk, opnieuw te worden aangezet. Zorg ervoor dat de vinger niet rechtstreeks met water in contact komt en niet rechtstreeks op ijs ligt, anders verweken de structuren en/of kunnen er vrieswonden ontstaan. Wanneer een reïmplantatie niet mogelijk is omdat er te veel schade is aan belangrijke structuren, is het noodzakelijk dat de stomp goed bedekt wordt met weke delen. Om functionele redenen en voor een snellere revalidatie is het soms beter een smalle hand te creëren bij een amputatie aan de basis van de vinger. Hierbij wordt de vinger samen met het middenhandsbeen verwijderd. De hand wordt dus smaller. Maar in tegenstelling tot een amputatie sluiten de resterende vingers mooi aan waardoor dit functioneel goed is en esthetisch minder opvalt dan een geamputeerde vinger.
De revalidatie hangt af van het type ingreep. In de eerste periode is wondverzorging belangrijk. Bij open fracturen of bij heel vuile wonden wordt er ook antibiotica gegeven. Zodra de wonden genezen zijn, moet men zo snel mogelijk de vinger normaal gebruiken. In het begin van de revalidatie kunnen de vingertoppen zeer gevoelig zijn voor aanraking en koude. Daarom is het belangrijk om veel bezig te zijn met de vinger en littekenbehandeling te starten. Massage en een siliconen verband kan hierbij helpen. Soms is kinesitherapie noodzakelijk, zeker bij overgevoeligheid van de stomp of bij fantoompijnen. Als u na een partiële vingeramputatie problemen blijft houden in uw dagelijks functioneren, kan er ook advies gegeven worden over hulpmiddelen. Hierbij kan een ergotherapeut u meer informatie geven. Het esthetische aspect speelt natuurlijk ook een rol. Ook hier zijn verschillende mogelijkheden. Tegenwoordig bestaan er technieken om een nagel te tatoeëren op een amputatiestomp zodat de stomp minder opvalt. Bij grotere amputaties kan er gewerkt worden met vinger- of zelfs handprothesen.
.svg){kind=icon}
.svg){kind=icon}
